Seksualiteit online

Als de seksualisering van onze maatschappij ergens duidelijk zichtbaar wordt, dan is het wel op internet: in reclames, advertenties, pornosites, dating sites, seks-chatboxen, erotische games, et cetera. Maar daar blijft het niet bij; ook in het onderlinge digitaal contact speelt seks een grote rol. Veel tieners hebben al aardig wat ervaring met seksueel getinte opmerkingen en het gebeurt steeds vaker dat jongeren erotische foto’s van anderen of van zichzelf uitwisselen.

Kinderen en jongeren zijn van nature nieuwsgierig. Ze willen de wereld ontdekken: hun zintuigen gebruiken, ervaringen opdoen en begrijpen hoe de wereld in elkaar steekt. Wij hebben de bijzondere taak om hen bij deze ontdekkingstocht te begeleiden en hen te leren te leven naar Gods wil. Dat geldt ook voor het internet en alles wat ze daar mee krijgen en mee maken rondom seksualiteit. Niet het makkelijkste onderwerp voor een gesprek maar wel één waar je kind jou heel hard nodig heeft.

Beeldcultuur

We leven in een beeldcultuur. We krijgen dagelijks een stortvloed aan plaatjes en bewegende beelden op ons af, met name via internet en media. Niet alleen ons denken bestaat uit zowel woorden als beelden, we communiceren ook steeds meer in beelden met elkaar. Dat merk je goed aan sociale media. Berichten met alleen tekst krijgen veel minder aandacht dan berichten met foto’s of afbeeldingen.

Kinderen en jongeren zien van jongs af aan al veel seksueel getinte beelden; billboards langs de weg, reclames, scènes in videoclips, games of op tv, etc. Dat bezorgt ons een enorme uitdaging: hoe leren we ze om op een goede manier naar zichzelf en naar elkaar te kijken? En wat is de goede manier? Jezus geeft de opdracht om ervoor te zorgen dat je ogen je niet tot zonde verleiden. Als man om niet naar vrouwen te kijken met als doel hen te ‘begeren’.  Vrouwen krijgen de opdracht om mannen niet te verleiden door met hun lichaam of kleding te pronken. Hun sieraad is hun karakter, niet hun uiterlijk. Dit staat ver af van de wereld waarin we nu leven, het klinkt je zelf misschien vreemd of onwerkelijk in de oren. Maar leer ze dat het innerlijk veel waardevoller is dan het uiterlijk.

Sexting

De term sexting is in korte tijd volledig ingeburgerd. Niet alleen jongeren maar ook volwassenen vinden het leuk, spannend en interessant om seksueel getinte beelden en berichtjes naar elkaar te sturen. Meestal gebeurt dit in vertrouwen tussen twee personen die een relatie met elkaar hebben of dat zouden willen. Helaas komt het regelmatig voor dat deze beelden via sociale media worden verspreid en dat slachtoffers ermee worden gepest, gechanteerd of lastig gevallen.

Het is zeer ingrijpend voor het slachtoffer. Je weet vaak niet wie de beelden wel of niet gezien hebben. Je kunt de beelden ook niet meer ongedaan maken of terughalen, ze blijven eindeloos rondcirculeren en duiken zo weer ergens op. Maar wat de impact voor het slachtoffer nog groter maakt, is dat het vertrouwen is beschaamd. Door adequaat te handelen, kan de schade redelijk beperkt worden en kan hulp worde ingeschakeld om de jongere te helpen met de situatie om te gaan. Belangrijk is dat bewijzen niet worden verwijderd maar verzameld en dat zowel de school als de ouders erbij betrokken worden.

Om deze gevolgen te vermijden, krijgen jongeren tegenwoordig tips om ‘veilig’ aan sexting te doen. Bijvoorbeeld om hun gezicht of specifieke herkenningspunten niet op de foto te zetten. Veel belangrijker en zinvoller is het echter om jongeren te leren hoe je weet of je iemand wel of niet kunt vertrouwen. Hoe lichamelijkheid en intimiteit werken. Wat het kan doen met jou en met de ander. Wat een goede relatie is en hoe je die opbouwt. Lichamelijke intimiteit, ook via woord en beeld, is erg kwetsbaar. Je raakt er makkelijk door beschadigd en dat werkt door in hoe je omgaat met relaties. Leer hen voorzichtig om te gaan met zichzelf en met de ander, omdat ze kostbaar en waardevol zijn.

Prikkels

De beelden die je ziet en de dingen die je hoort of leest, worden opgeslagen in je brein. Wat seksueel getint is nog sterker. Het vormt zich daar tot een bepaald beeld over mannen, vrouwen en over seksualiteit. Dat beïnvloedt vervolgens hoe je met jezelf, met anderen en met relaties omgaat. Wil je op een goede manier omgaan met seksualiteit en een gezonde relatie opbouwen, dan is dus het belangrijk dat je de goede input binnen krijgt!

Seks en verleiding zijn spannend en vaak leuk. Iets wat leuk, fijn, spannend of lekker is, doet iets met je. Het geeft een prikkel, waardoor je er meer van wilt. Het werkt net als met eten. Als je iets heel lekkers voor je neus hebt staan en je neemt er één hap van, dan krijg je trek naar meer. Flirten, sexting en alles wat daarbij komt kijken, geeft een gevoel van opwinding. Het is verleidelijk om daar steeds een stapje verder in te gaan. Zonder dat je het doorhebt, verandert je beeldvorming en verschuiven je grenzen.

In de Bijbel vergelijkt God seksualiteit vaak met vuur. Hij waarschuwt ons voor het  onzorgvuldig spelen met vuur, anders raken we erdoor beschadigd*. Hij geeft ons in de Bijbel mooie en praktische richtlijnen om ons te leren goed met deze dingen om te gaan. Bijvoorbeeld om jezelf te beheersen. Of te zijn zoals Jozef, die ervoor koos weg te rennen toen Potifars vrouw hem wilde verleiden. Als we jongeren deze dingen niet meegeven, is het haast onmogelijk voor hen om in deze tijd staande te blijven!

Wat geef je mee?

In gesprek gaan met je kind, kan best lastig zijn. Gelukkig  hangt het niet af van één gesprek. Of je wel de goede woorden gebruikt. Of van het juiste moment. Je kind leert niet alleen van jou in wat je zegt, hij leert vooral door wat hij jou ziet doen. Hoe ga jij om met seksualiteit en internet? Wat zet jij online? Hoe reageer jij op seksuele prikkels om je heen? Hoe kijk jij naar jezelf en naar anderen? Door de jaren van opvoeding heen kun je daar bij verschillende momenten woorden aan geven om je kind dingen uit te leggen en hem te begeleiden. Het belangrijkste is dat je eerlijk en duidelijk bent, dat je het belangrijk vindt om ook op dit terrein tijd en moeite in je kind te investeren en dat je laat zien dat de Bijbel het handboek is. Dat ze dáár met al hun vragen moeten zijn, wat er ook gebeurt in hun leven.

Meer informatie

Ons boek Eros online gaat helemaal over dit onderwerp! Om je te helpen dit onderwerp met je jeugdgroep of kind te bespreken, hebben we het werkboek Eros online geschreven.

Het Boekje is een gratis, handzaam uitdeelboekje voor tieners. Dit kleine boekje geeft aansprekend en toegankelijk een eerlijk beeld van seksualiteit en laat daarbij iets zien van Gods wijze leefregels op dit terrein. Het Boekje beantwoordt niet alle vragen rondom seksualiteit, maar geeft een aanzet om tieners te helpen op een goede en gezonde manier met seksualiteit om te gaan. Het is geschikt voor tieners die nog helemaal blanco zijn wat betreft seksualiteit, maar ook voor tieners die hierin al veel ervaringen hebben opgedaan.

Samen met Power in Purity ontwikkelen we momenteel een supergave training + materialen voor jeugdleiders om het thema seksualiteit, intimiteit en relaties met hun jongeren te behandelen. Hou de website en onze nieuwsbrief in de gaten voor de ontwikkelingen!

* Spreuken 6:27-28

N.B. Een bewerking van dit artikel is in september 2016 gepubliceerd in tijdschrift de Uitdaging.